B İ TMEY EN S AVA Ş L AR
I. Attalos’un bastırdığı fakat henüz kral sanını takınmadığından,
öncülü Philetairos adına sanki onun parasıymış gibi bastırarak
ön yüzüne onun baş kabartmasını ve arka yüzüne de tahtında
oturan tanrıça Athena kabartması ile Philetairos’un (parası)
yazısını koydurduğu (bu yöntem sonradan da bazı Bergama
krallarınca izlenecektir) 4 drakhme’lik gümüş para.
yardım için, Philippos Anadolu’ya
geçmiş, Marmara bölgesinde birçok
kente saldırmış, kimini yakıp
yıkmıştı. Makedonya Kralı daha sonra
güneye yöneldi, Batı Anadolu’ya
yürüdü. Roma’nın işe karışmasından
önce, İÖ 201’de, Ege Denizi’nde
Ptolemaiosların elindeki en önemli
deniz üssü olan Sisam Adası'nı
aldı ve hemen Miletos’a geçti.
Arkasından, güçlü bir orduyla, baskın
biçiminde, Bergama üzerine saldırdı.
Attalos, yukarı hisara sığınmıştı.
Philippos, yukarı hisarı alamayınca,
hiç olmazsa hıncını alabilmek için,
Bergama kentinin ovadaki bölümünü
yağmaladı, tapınakları temeline
dek yıktırdı, Bergama güneybatı
bitişiğinde sağlık hizmetlerine
adanmış bir kutsal kentçik olan
Asklepieion bile, bazı bölümleriyle,
yıkıma uğradı. Makedonya ordusu,
Bergama’dan sonra, Thyateira/Akhisar
üzerinden dolaşıp Ege Denizi'nin
güneydoğu kıyısına geldi. Ancak,
burada kışlayan ordunun ve Bargylia
Körfezi’nde (Bodrum Yarımadası
kuzey yanında Varvil Koyu) tıkılıp
kalan donanmanın deniz yoluyla
yardım, hatta yiyecek almasına,
denizde kuşatma kuran Bergama-
Rodos birleşik donanması olanak
vermedi. Makedonya ordusu kışı
büyük sıkıntı ve açlık içinde geçirdi.
Philippos, sonunda, Seleukoslar
donanmasının gizli yardımıyla ve
bin zorlukla, Anadolu’yu, Ege Denizi
adalarını boşalttı.
O sırada Roma, Hannibal savaşını
başarı ile bitirmiş; Senatus, Bergama
ve Rodos elçilerini dinledikten sonra
Makedonya’ya savaş açma kararını
vermiş bulunuyordu. Philippos,
bu savaş sırasında, Çanakkale
Boğazı’nda Nara Burnu ucunun
savaşı başarıyla yürütmekte iken,
Philippos’un kızkardeşi Apama/
Apame ile evli olan ve donanmasıyla
V. Philippos’u destekleyen Bithynia
Kralı I. Prousias’ın, karada da
Bergama Krallığı’na karşı savaş
açtığını duydular (İÖ 207). Attalos,
Yunanistan’dan çekilmek zorunda
kaldı. Prousias, savaş açtığını bildirmiş
olduğu halde, saldırıya geçmedi; yine
de, Bergama ordu ve donanmasının
Yunanistan’dan çekilmesini
sağlamakla, Philippos’a yeterince
yararlı oldu. Çünkü Bergamalılar
çekilince, zaten Hannibal’e karşı savaş
yürütmekte olan Romalılar, Philippos
ile barış yapmak zorunda kaldılar
(İÖ 205).
Ne var ki, pek az zaman sonra,
bu savaşın ikinci aşaması, Romalı
tarihçilerin verdiği adla İkinci
Makedonya Savaşı başladı. Mısır’da
IV. Ptolemaios’un ölümünden ve
çocuk yaştaki V. Ptolemaios’un kral
olmasından (İÖ 204) yararlanmak
isteyen V. Philippos ile Seleukoslar
Kralı III. Antiokhos, aralarında
anlaşıp (İÖ 203), Antiokhos Mısır’ın
Suriye’deki ülke bölümüne, Philippos
da Trakya, Ege Denizi adaları ve Batı
Anadolu kıyılarındaki topraklarına
saldırınca (İÖ 202); Rodos
Cumhuriyeti ile Bergama Krallığı,
Makedonya’nın o yerlere yayılmasını
kendi çıkarlarına aykırı buldular ve
Roma’ya elçiler yollayıp Senatus’a,
bu olan bitenin Roma için ne kadar
tehlikeli olabileceğini anlattılar.
Senatus, Makedonya’ya savaş açtı
(İÖ 200).
Bu savaş yangını, Anadolu’ya da
sıçramıştır. Birinci Makedonya Savaşı,
Philippos’un yengisiyle bitmemişti
ama yenilgisiyle de bitmemişti ve o
savaştan sonra, eniştesi I. Prousias’a
Asılları bir zamanlar
Bergama yukarı hisarında,
Athena tapınağı kutsal
avlusunda duran
heykellerden birinin Roma
çağı yapıtı kopyası:
Ölen Galat. Roma’da
Capitol Müzesi’nde.
36
