15
M
ısır’da faaliyette bulunmuş meşhur
astronom ʿAlī b. ʿAbdarraḥmān b.
Aḥmed İbn Yūnis (ö. 399/1009)
tarafından tarif edilmiş,
süreyyā
(Süreyya)
olarak isimlendirdiği vakit bölümlemeye
yarayan düzeneğin rekonstrüksiyonu.
Gecenin her bir saati geçince bir lamba söner.
Birinci lamba bir saatlik yanma süresi için gaz
yağı içermektedir, on ikinci lamba on iki saat
için. Lambalar eş zamanlı yakılacak olursa,
söndüklerinde saatlerin sayısı okunur. İbn
Yūnis’e göre on ikinci lamba yılın en uzun
gecesi için 36
dirhem
, en kısa gece için
24
dirhem yağ
içermektedir. Demek ki
lambalar vakitleri, yani eşit olmayan saatleri
göstermektedir
1
.
1
Literatür: Kennedy, E.S. ve Ukashah, W.:
The Chandelier Clock of Ibn
Yūnis,
in: Isis (Washington) 60/1969/543-545; Sezgin, F.: a.e., Cilt 6, s. 231;
Wiedemann, E. ve Hauser, F.:
Über die Uhren im Bereich der islamischen
Kultur,
in: Nova Acta. Abhandlungen der Kaiserlich Leopoldinisch-
Carolinischen Deutschen Akademie der Naturforscher in Halle 100/1915/1-
272, özellikle s. 18 (Tekrarbasım in: E. Wiedemann,
Gesammelte Schriften zur
arabisch-islamischen Wissenschaftsgeschichte,
Frankfurt 1984, Cilt 3, s. 1211-
1482, özellikle s. 1228)
Avize Saat
Çap: 80 cm.
Pirinç, altın yaldızlı.
Cam şişelerin boyu: 18 cm.
(Envanter No: B 3.03)
